Merkez Bankası’nın yayınladığı son analiz, parasal sıkılaşma sürecinde reel sektörün finansal dayanıklılığına dikkat çekiyor. Özellikle inşaat şirketleri için önemli mesajlar içeren analizde, temerrüt riski karşısında eldeki konut stoklarının satışa sunulmasının makul bir seçenek olabileceği ifade ediliyor.
Firmalar Düşük Borçluluk ve Yüksek Kârlılıkla Sürece Girdi
“Parasal Sıkılaşma, Temerrüt Riski ve Firmaların Konut Satışı” başlıklı analizde, şirketlerin 2023 itibarıyla parasal sıkılaşma dönemine görece düşük borçluluk ve yüksek faaliyet kârlılığı ile girdiği vurgulandı. Faaliyet kâr marjı tarihsel olarak yüksek seviyelerde seyrederken, net döviz pozisyon açığının da gerilediği kaydedildi.
Temerrüt Göstergeleri Alarm Vermiyor
Merkez Bankası uzmanları tarafından hazırlanan analizde, sıkılaşma döneminde karşılıksız çek oranında sınırlı bir artış görülse de bu artışın tarihsel ortalamanın oldukça altında kaldığı belirtildi.
Ayrıca takipteki kredilerin toplam ticari kredilere oranı, 2023 sonunda tarihsel dip seviyelere geriledi. Son aylarda sınırlı bir artış yaşansa da, oran hâlen ortalamanın altında seyrediyor.
Konut Satışlarında Şirketlerin Payı Geriliyor
Şirketlerin varlık satışına yönelip yönelmediği de analizde incelendi. Tapu verilerine göre, 2018 öncesinde konut satışlarının yaklaşık %20’sini tüzel kişiler oluştururken, bu oran 2019 Nisan'da %24,3 ile zirve yaptı. Ancak son dönemde şirketlerin konut satışlarındaki payı tekrar %20’nin altına geriledi. Bu durum, firmaların geniş çaplı varlık satışına yönelmediğini gösteriyor.
İnşaat Firmalarına Net Mesaj: Konut Elden Çıkarılabilir
Merkez Bankası, inşaat şirketleri için ayrı bir uyarıda bulundu. Temerrüt riskinin artması hâlinde, firmaların üretim dışı konut stoklarını veya yatırım amaçlı gayrimenkulleri satarak likidite pozisyonlarını güçlendirmesi önerildi.
“Nihai ürünü konut olan inşaat firmaları da temerrüt riski yaşamaları durumunda ellerindeki konut stokunu hızlıca eriterek nakdi varlıklarını artırabilir.”
Bu öneri, stok birikimi yaşayan inşaat firmaları için erken önlem niteliği taşıyor.
Merkez Bankası: Şirketler Sanıldığı Kadar Zorda Değil
Son dönemde şirketlerin faiz politikaları nedeniyle zora düştüğüne yönelik yorumlara da dolaylı cevap verilen analizde, genel temerrüt oranlarında ciddi bir artış yaşanmadığı, reel sektörün mevcut durumda finansal olarak dayanıklı olduğu vurgulandı.
