EVA Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Yasemin Zaimoğlu: “Değerleme artık sadece ekonomik analiz değil, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğin de ölçümü haline geldi.”
Gayrimenkul sektöründe değerleme süreçleri artık yalnızca ekonomik göstergelere göre değil, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerini de kapsayacak şekilde yeniden tanımlanıyor. EVA Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Yasemin Zaimoğlu, IVS (International Valuation Standards) ve RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) 2025 güncellemeleriyle birlikte ESG’nin artık değerlemenin resmi ve zorunlu bir parçası haline geldiğini belirterek, “Artık değerleme uzmanlarının yalnızca konum, m² veya yapı özelliklerini değil; bir taşınmazın çevresel etkilerini, sosyal sürdürülebilirliğini ve yönetişim risklerini de analiz etmesi bekleniyor.” dedi.
Çevresel Faktörler Değerin Yeni Belirleyicisi
Zaimoğlu’na göre, enerji verimliliği, karbon salınımı, atık yönetimi ve doğal kaynak kullanımı gibi çevresel faktörler modern değerleme sisteminin merkezinde yer alıyor:
“LEED, BREEAM gibi yeşil bina sertifikalarına sahip projeler, yalnızca çevre dostu oldukları için değil, aynı zamanda enerji ve bakım maliyetlerini azaltarak daha yüksek piyasa değerine ulaşabiliyor.”
Sosyal ve Yönetişim Unsurları da Artık Değerlemede
Zaimoğlu, sosyal sürdürülebilirlik ve yönetişim unsurlarının da rapor kapsamına alındığını belirterek şunları söyledi
“Engelli erişimi, kullanıcı sağlığı, kamusal alanla etkileşim gibi sosyal kriterler hem kira getirisi hem de satış değerini artırıyor. Bir projenin toplumla kurduğu ilişki, artık yatırım değerinin bir parçası. Ayrıca proje sahibinin kurumsal yönetişim yapısı, şeffaflık düzeyi ve etik uyumu da yatırımcı açısından güven unsuru haline geliyor. Bu nedenle artık değerleme raporlarında şirketin geçmişi, mali durumu ve mevzuata uyum kabiliyeti de analiz ediliyor.”
Değerleme Artık Geleceği de Ölçüyor
Türkiye’de ESG odaklı değerleme uygulamaları henüz gelişme aşamasında olsa da, SPK ve BDDK denetimindeki lisanslı değerleme şirketlerinin uluslararası standartlara uyumu hızla artıyor.
Zaimoğlu, süreci şöyle özetledi:
“ESG kriterlerinin IVS ve RICS standartlarına dahil edilmesiyle birlikte bu dönüşüm, raporlama kalitesini artıracak ve yatırımcı güvenini güçlendirecek. Gayrimenkul değerleme artık yalnızca bugünün ekonomik gerçeklerine değil, geleceğin risklerine ve fırsatlarına göre de şekilleniyor.”
